Gminny Ośrodek Kultury w Kwidzynie z rekordowymi dotacjami! W sumie otrzyma ponad 120 tys. złotych

Te rekordowe dotacje w historii Gminnego Ośrodka Kultury są efektem dynamicznej pracy całego zespołu, pod okiem nowego dyrektora Norberta Cesarza. W sumie GOK otrzyma 128 tys. złotych.

- Obchodzony w tym roku jubileusz to wyjątkowa i zarazem niepowtarzalna okazja, by uczcić pamięć działaczy polonijnych z Janowa, którzy za wierność Ojczyźnie zapłacili najwyższą cenę. Jednak obecna sytuacja związana z epidemią koronawirusa sprawia, że organizacja obchodów tego wyjątkowego wydarzenia stoi jeszcze pod znakiem zapytania. Obecnie musimy liczyć się z koniecznością przeniesienia zwyczajowego terminu obchodów z dnia 11 lipca na okres wczesnojesienny. Najbliższe tygodnie rozstrzygną o tym, kiedy i w jakim zakresie w ogóle będzie możliwe świętowanie tej wyjątkowej rocznicy - czytamy w komunikacie Gminnego Ośrodka Kultury w Kwidzynie.

Przypomnijmy, że dofinansowany projekt związany jest z wyjątkowym jubileuszem, jakim jest przypadająca w tym roku 100. rocznica zwycięskiego głosowania plebiscytowego w Janowie. W 1920 roku na terenie Powiśla, Warmii i Mazur zorganizowany został plebiscyt, który miał ostatecznie rozstrzygnąć, czy tereny sporne należy włączyć do Niemiec, czy odradzającej się po rozbiorach Polski. Plebiscyt poprzedziła akcja agitacyjna prowadzona przez obie strony. Polscy działacze podjęli szereg inicjatyw, których celem była mobilizacja i wzbudzenie tożsamości narodowej Polaków zamieszkujących na terenach dawnych Prus Wschodnich. Wśród działaczy, którzy dotarli w okolice Kwidzyna byli m. in. Stefan Żeromski, Jan Kasprowicz oraz Feliks Nowowiejski.

Niestety, ogólny wynik przeprowadzonego wówczas plebiscytu był druzgoczący dla Polski. Na przyczynę niepowodzenia opcji polskiej złożyło się wiele czynników. Badacze wymieniają tu m.in. przewagę materialną, organizacyjną i propagandową strony niemieckiej w czasie kampanii plebiscytowej, czy terrorystyczną działalność niemieckich bojówek. Ponadto zwracają uwagę, iż plebiscyt odbył się w bardzo trudnym dla Polski momencie, tj. w czasie generalnej ofensywy Armii Czerwonej w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, co skutecznie wykorzystała propaganda niemiecka nazywając Rzeczpospolitą „państwem sezonowym”, które za chwilę zostanie zajęte przez bolszewików.

Jednak mieszkańcy z pięciu powiślańskich wsi w okolicy Janowa - Małe Pólko, Nowe Lignowy, Kramrowo, Bursztych i Janowo, opowiedzieli się za przyłączeniem do Polski. W wyniku ich głosowania z dawnego terenu Prus Wschodnich wydzielono niewielki obszar i włączono w granice Rzeczpospolitej Polskiej. Ze względu na położenie (między Niemcami a Wisłą) mieszkańcy nazywali ten obszar "Małą Polską".

Na początku II. wojny światowej, w październiku i listopadzie 1939 r., niemiecka policja bezpieczeństwa pojmała, a następnie rozstrzelała w Lesie Szpęgawskim działaczy polonijnych z Janowa. Ich męczeństwo, a później sprowadzenie prochów do Janowa i uroczyste złożenie w zbiorowej mogile, stało się dodatkowym impulsem wzmacniającym polską tożsamość na tym terenie.