9. Przegląd Filmowy Echa Katynia. Kwidzyńskie Centrum Kultury zaprasza na trzy seanse

Od 2010 roku Instytut Pamięci Narodowej corocznie w kwietniu organizuje przegląd filmowy Echa Katynia. Jest to szczególne wydarzenie, którego celem jest upamiętnienie ofiar Zbrodni Katyńskiej. W repertuarze znajdują się dzieła będące refleksją nie tylko nad Zbrodnią Katyńską, ale także nad innymi zbrodniami systemu komunistycznego. Emitowane produkcje odnoszą się do relacji świadków zbrodni, konstrukcji sowieckiego systemu terroru, ale również dramatów rodzin ofiar zbrodni.

Przegląd Echa Katynia, jak sama nazwa wskazuje, to nie tylko filmy o Zbrodni Katyńskiej. Filmów na ten temat w Polsce powstało wiele, zdecydowana większość w latach 90., kiedy po upadku systemu komunistycznego takie produkcje – już na szczęście bez oglądania się na cenzurę – mogły wreszcie powstawać. Wiele z nich zostało wyświetlonych na przeglądzie. Jednak ideą przeglądu jest także prezentowanie produkcji wychodzących poza sam Katyń. Należy pamiętać, że mord katyński nie był pierwszą zbrodnią reżimu stalinowskiego na Polakach. Przeprowadzona przez NKWD w latach 1937-38 „operacja polska” była zakrojona na znacznie większą skalę. Następstw Zbrodni Katyńskiej możemy doszukiwać się również w Polsce po zakończeniu II wojny światowej. Ofiarami systemu komunistycznego byli żołnierze podziemia niepodległościowego, a sposoby, jakimi posługiwali się ich oprawcy, często przypominały ten z Katynia.

Wybrane do tegorocznej edycji produkcje stanowią swego rodzaju chronologiczny cykl opowieści o ludobójczych działaniach sowietów wobec naszych przodków. Od w istocie dopiero zapoznawanej „operacji polskiej” NKWD z lat 1937 - 1938, której ofiarą padło kilkaset tysięcy rodaków pozostawionych poza granicą ryską („Rozstrzelać Polaków”), poprzez Golgotę Wschodu czasu II wojny - Zbrodnię Katyńską i deportacje do łagrów („Nie pamiętam”), aż po niewysłowioną traumę Rodzin Ofiar sowieckiego komunizmu („Miałam Ojca w wyobraźni”).

Zbrodnia Katyńska. Czym jest dla nas dziś?
Wiosną 1940 roku, wykonując uchwałę Biura Politycznego KC WKP z 5 marca 1940 r., sowiecka policja polityczna - NKWD - wymordowała blisko 22 tys. obywateli Rzeczypospolitej. Było wśród nich 14,5 tys. jeńców wojennych - oficerów i policjantów - z obozów w Koziel-sku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz 7,3 tys. więźniów aresztowanych w okupowanej przez Związek Sowiecki wschodniej części Polski.

Oficerów z obozu kozielskie-go rozstrzelano w Katyniu, jeńców ze Starobielska - w Charkowie, natomiast policjantów z Ostaszkowa - w Kalininie. Kolejne egzekucje przeprowadzono w więzieniach w Mińsku, Kijowie, Charkowie i Chersoniu. Władze ZSRS postanowiły zgładzić tysiące bezbronnych Polaków, ponieważ nie ulegli oni prowadzonej wobec nich propagandzie i pozostali patriotami, gotowymi walczyć z sowieckim okupantem o wolną Ojczyznę.

Tym Katyń był 78 lat temu. A co symbolizuje obecnie? Dziś Katyń to przede wszystkim obowiązek pamięci o ludziach, którzy za niezłomną wierność Polsce zapłacili życiem. To dążenie do poznania pełnej prawdy o mechanizmach zbrodni i jej sprawcach. Bo bezimienne nie mogą pozostać nie tylko ofiary, ale i kaci.